นายสุรภูมิ อุดมวงศ์ ผู้ช่วยกรรมการผู้จัดการใหญ่ บริษัท โตโยต้า มอเตอร์ ประเทศไทย จำกัด พร้อมด้วย นายบัณฑิตย์ เทวีทิวารักษ์ ผู้ว่าราชการจังหวัด สระบุรี นายสุรชัย ตรงมหวิเศษ ผู้จัดการอาวุโส-ส่วนการตลาดในประเทศ บริษัท สยามคูโบต้าคอร์ปอเรชั่น จำกัด นางศิริวรรณ ชัยศิริ กรรมการผู้จัดการ บริษัท โตโยต้า สระบุรี จำกัด และดร. ประทีป วีระพัฒนนิรันดร์ ที่ปรึกษาศูนย์นาสาธิตรัชมงคล ร่วมพิธีเปิด “ศูนย์นาสาธิตรัชมงคล” ร่วมจัดกิจกรรมวันดำนา และร่วมปลูกดาวเรือง ถวายความอาลัยแด่พ่อหลวง ใน วันที่ 11 สิงหาคม พ.ศ. 2560 ณ ศูนย์นาสาธิตรัชมงคล ต. โคกสะอาด อ. หนองแซง จ. สระบุรี
ศูนย์นาสาธิตรัชมงคล เริ่มโครงการตั้งแต่เดือนกันยายน 2559 และเป็นโครงการที่ต่อยอดจากการก่อตั้งโรงสีข้าวรัชมงคล สู่การพัฒนาคุณภาพชีวิตของชาวนาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน และเป็นต้นแบบในการปรับปรุงกระบวนการปลูกข้าวอย่างมีประสิทธิภาพ โดยมุ่งหวังให้เป็นศูนย์กลางการเรียนรู้เพื่อเผยแพร่ให้กับชาวนาไทยทั่วประเทศ
นายสุรภูมิ กล่าวว่า “กิจกรรมวันดำนา จัดขึ้นภายใต้วัตถุประสงค์เพื่อเริ่มต้นการทำนาตามยุทธศาสตร์ “ดำนาวันแม่เกี่ยวข้าววันพ่อ” ของกรมการข้าว กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ พร้อมร่วมปลูกต้นดาวเรือง ถวายอาลัยแด่พ่อหลวง เพื่อน้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณแด่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ 9”
ศูนย์นาสาธิตรัชมงคล ดำเนินการโดยนำนวัตกรรมและความรู้ของโตโยต้า ได้แก่ ระบบการผลิตแบบโตโยต้า หรือ TPS วิถีโตโยต้า หรือ Toyota Way และการไคเซ็น มาปรับปรุงการทำนา โดยมีเป้าหมายเพิ่มผลผลิต ลดต้นทุน และเพิ่มกำไร อีกทั้งตั้งใจนำความสำเร็จดังกล่าวถ่ายทอดให้กับชาวนาทั่วประเทศ
การดำเนินงาน ของศูนย์นาสาธิตรัชมงคลมีดังนี้
1. วางแผนการทำนา ก่อนการทำนา ภายใต้หลัก TPS โดยทำการศึกษากระบวนการทำนาและหาความสูญเปล่า Muda เพื่อทำการไคเซน การกำหนดเป้าหมายผลผลิต การควบคุมต้นทุนสำคัญและประมาณการผลกำไร
2. ส่งเสริมการทำนาดำ โดยใช้ต้นกล้าน้อยสุด และผลตอบแทนสูงสุด
3. ลดความหนาแน่นของต้นข้าว โดยเว้นพื้นที่ปลูกรอบคันนาในระยะ 1 เมตร เพื่อให้แสงแดดส่องถึงและน้ำไหลเวียนได้ดี แก้ปัญหาวัชพืชในนาข้าว เหลือพื้นที่เพาะปลูก 86%
4. การตรวจวัดคุณภาพและการเจริญเติบโต ได้รับความร่วมมือจากเจ้าหน้าที่ผู้เชี่ยวชาญของคูโบต้าในการให้คำแนะนำเป็นประจำทุกเดือน
5. ฟื้นฟูการปลูกพืชรอบคันนา โดยปลูกดาวเรืองเพื่อควบคุมศัตรูพืช และสร้างรายได้ระหว่างการทำนา
ผลการดำเนินงาน
1. ผลผลิตเฉลี่ยแปลงนาสาธิตทั้ง 4 แปลง ได้ผลผลิตเฉลี่ย 538 กิโลกรัมต่อไร่ สูงกว่า ผลผลิตเฉลี่ยประเทศไทย 25%
2. คุณภาพของเมล็ดทุกแปลงมีจำนวนเมล็ดดี สูงกว่าเป้าหมาย โดยมีเมล็ดดีอยู่ที่ 130-145 เมล็ดต่อรวง
3. ด้านต้นทุนการทำนาลดลง 30 % หรือ 1,316 บาทต่อไร่ เมื่อเทียบการต้นทุนการทำนาทั่วไป เป็นผลจากการลดเมล็ดพันธุ์ ใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ โดยต้นทุนสำคัญที่ลดลง ได้แก่
1) ต้นทุนปุ๋ยลดลง 400 บาท/ไร่
2) ต้นทุนเมล็ดพันธุ์ลดลง 270 บาท/ไร่
3) ต้นทุนยาควบคุมวัชพืช และยาฆ่าแมลง ลดลง 303 บาท/ไร่
4. ในด้านผลกำไร ผลผลิตจากนาสาธิต ทั้ง 4 แปลง มีกำไรสูงกว่านาทั่วไป 2 เท่า ในราคาตลาด 7,500 บาทต่อตัน
ทั้งนี้ ดำเนินงานศูนย์นาสาธิตรัชมงคล ในปี 2560 นอกจากการแสวงหาแนวทางที่เหมาะสมในการช่วยเหลือชาวนาให้ทำนาแบบมีกำไร ส่งเสริมให้ชาวนาวางแผนการทำนา การไคเซนการทำนาแล้ว ศูนย์นาสาธิตฯ ยังมีภารกิจในการเป็นศูนย์การเรียนรู้การปรับปรุงโครงสร้างดินโดยใช้ถ่านแกลบ ร่วมกับเครือข่ายในการส่งเสริมการใช้ปุ๋ยสั่งตัด พัฒนา mobile application ปุ๋ยสั่งตัด เพื่อเป็นประโยชน์แก่ชาวนาทั่วประเทศ
“ที่สำคัญ เรามีความตั้งใจที่จะขยายการดำเนินงานไปยังพื้นที่ทำนาสำคัญของประเทศ โดยในปีนี้มีเป้าหมายขยายการดำเนินงานร่วมกับสหกรณ์การเกษตรโพนทราย จังหวัดร้อยเอ็ด Yokoten Center ในภาคอีสานตอนบน และภาคเหนือ
ผมหวังว่า ศูนย์นาสาธิตรัชมงคล จะเป็นแหล่งเรียนรู้แก่ชาวนาที่สนใจที่จะปรับปรุงการทำนาของตนเอง เป็นทางเลือกใหม่สำหรับการพัฒนาและแก้ไขปัญหาการทำนา เพื่อเพิ่มผลผลิต ลดต้นทุน และทำนาแบบมีกำไร เพื่อสร้างความสุขแก่ชาวนาอย่างยั่งยืน ทั้งหมดนี้คือความมุ่งมั่นของเราที่จะสร้างสรรค์กิจกรรมเพื่อสร้างรอยยิ้มและความสุขให้กับคนไทย ดังเช่นสโลแกนที่ว่า โตโยต้า ขับเคลื่อนความสุข” นายสุรภูมิ กล่าวในที่สุด
“ไพรม์มัส กรุ๊ป…
บริษัท มิตซูบิช…